Fundamenten voor wendbaar (menselijk) kapitaal

De bijeenkomst op 26 juni werd dankzij gastspreker Stephan Corporaal een ode aan vakmanschap. Stephan is lector Human Capital bij de Hogeschool Saxion en het expertisecentrum TechYourFuture en is expert op het snijvlak van leren en werken. Strategisch adviseur Mark de Lat praatte de middag wederom als dagvoorzitter aan elkaar.  

Stephan Corporaal, voormalig timmerman en ‘cafégeleerde’, is nu lector Human Capital en onderzoekt al jaren hoe je leren en ontwikkelen op de werkplek écht van de grond krijgt. Veel vakmensen zijn tevreden en productief, maar komen na enkele jaren vast te zitten. Hun werk verandert, maar ze ontwikkelen zelf onvoldoende mee. Door kleine, praktische stappen in de werkomgeving kunnen mkb-bedrijven dit doorbreken.  

Wat vakmensen in de Achterhoek laten zien 

Uit onderzoek onder vakmensen in de Achterhoek blijkt: 
 

  • 85% werkt al langer dan zes jaar bij dezelfde werkgever.
  • 88% denkt dat ze niet hoeven te veranderen om hun werk te blijven doen.
  • De wens om te leren is er wel, maar het komt niet vanzelf tot actie.
  • Vooral duidelijkheid, begeleiding en uitdaging in het werk worden gemist.
  • Na 3 à 4 jaar werkervaring ontstaat vaak het moment waarop medewerkers afhaken of juist kunnen groeien—mits goed begeleid. 

Wat werkt voor leren en ontwikkelen op de werkplek? 

Uit zowel onderzoek als praktijk komen een aantal voorwaarden naar voren die helpen om mensen in beweging te krijgen: 
 

  • Geef het werk inhoud en betekenis 
    Zorg voor variatie en verantwoordelijkheid. Werken aan echte vraagstukken maakt leren vanzelfsprekend.
  • Zorg voor duidelijk leiderschap en goede begeleiding 
    Een mentor of leidinggevende die gericht is op ontwikkeling maakt het verschil. Geen losse gesprekken eens per jaar, maar doorlopend feedback en aandacht.
  • Ruimte en veiligheid 
    Medewerkers moeten fouten mogen maken en mogen experimenteren. Dan ontstaat de ruimte om nieuwe dingen te proberen.
  • Slimme samenwerking 
    Als verschillende afdelingen met elkaar samenwerken, zoals productie en kantoor of ervaren en jonge krachten, leren mensen van elkaar. Denk aan “jong leert oud” in technologieprojecten.
  • Zicht op de toekomst 
    Laat medewerkers weten welke kant het bedrijf op wil. Als mensen weten waarom iets moet veranderen, zijn ze sneller gemotiveerd om mee te bewegen.
  • Invloeden van buiten gebruiken 
    Laat medewerkers samenwerken met klanten, studenten of andere bedrijven. Nieuwe perspectieven zorgen voor nieuwe ideeën. 

Inspiratie uit de Achterhoekse praktijk 

  • Engberink (geen HR-afdeling, wel actie): organiseerde een innovatiesprint met medewerkers en een externe procesbegeleider. In tien weken werd een concreet probleem opgelost. Medewerkers leerden van elkaar, en het contact tussen binnen- en buitendienst verbeterde.
  • Waterstofproject in Twente: vakmensen, studenten en docenten van gerelateerde opleidingen kregen de opdracht om gezamenlijk waterstoftoepassingen uit te werken. Het onderwerp werd pas echt interessant toen het concreet en uitdagend werd. Door deze verantwoordelijkheid groeide de betrokkenheid én kennis bij alle deelnemers, en ontstond een learning community.
  • Leren op de werkplek: geen cursus of training buiten het werk om, maar kleine opdrachten en ruimte voor meedenken op de eigen werkplek. Dit werkt beter dan formeel scholingsaanbod. Als mensen begrijpen waarom iets nodig is, komt de motivatie vanzelf.
  • Jong leert oud: in sommige bedrijven trainen jonge medewerkers hun oudere collega’s in nieuwe technologieën. Dat zorgt voor wederzijds respect en actuele kennis. 
     

Tips voor ieder mkb-bedrijf  

  • Begin klein: Kies één werkvraagstuk en los dat op met een paar collega’s uit verschillende hoeken van het bedrijf.
  • Gebruik de werkplek als leerplek: Laat medewerkers werken aan nieuwe processen of technieken in hun eigen omgeving.
  • Maak leren bespreekbaar: Niet via dikke plannen, maar door regelmatig te vragen wat iemand wil leren of waar ze beter in willen worden.
  • Werk samen met scholen en andere bedrijven: Deel ideeën en oplossingen, en nodig studenten of externe experts uit om mee te doen.
  • Gebruik tools als scans of gesprekken: Bijvoorbeeld de ontwikkeltool van TechYourFuture, waarmee je in kaart brengt hoe je team ervoor staat en waar kansen liggen. 
     

Conclusie en doorkijkje

Leren en ontwikkelen in het mkb hoeft niet groot en zwaar te zijn. Juist dichtbij, praktisch en in het werk zelf kun je het verschil maken. Door mensen vertrouwen te geven en ze serieus te nemen in hun vak, ontstaat ruimte om te groeien. Zo blijft vakmanschap sterk in de Achterhoek. 

 

Hier lees je meer over de reeks themabijeenkomsten van Graafschap College Werkt. Begin september versturen we de uitnodigingen voor de vierde en laatste bijeenkomst, op 30 september.